ياد داشت هاي روزانه علیرضا حافظی نسب "Ali reza Hafezi nasab" |
![]() | "برای مشاهده ی تقویم ذهنی سال 1392 روی عکس زیر کلیک کنید" ![]() |

نوروز یعنی هیچ زمستانی ماندنی نیست
سال نو بر هم وطنان مبارک باد
با تبريك آغاز سال جديد خورشيدي و با آرزوي سالي خوش براي شما ،مطلب زير را به مناسبت آغاز سال 1388 هجري شمسي پيشكش حضور سبزتان مي كنم.
در چند سال قبل يكي از بستگانمان كه از سربازي برگشته بود ، تقويمي را برداشت و يك ليست از عددها را يادداشت كرد و از حاضرين تقاضا كرد كه بپرسند: يك تاريخ مورد نظر در آن سال چند شنبه است؟
او تنها با نگاه كردن به آن ليست كه شامل فقط 12 عدد بود، به درستي پاسخ مي داد كه آن روز چند شنبه است.و گفت كه براي اين كار بايد بدانيم اولين شنبه هر ماه چندم آن ماه است و آن ليست را به همين جهت تهيه كرده بود
مثلا اگر اولين شنبه تيرماه 6/4/ باشد . بنابراين براي 23/4 "ابتدا اختلاف 23 و 6 را محاسبه مي كرد" (17=6-23) و چون باقيمانده تقسيم 17 بر هفت عدد 3 مي باشد، سه روز بعد از شنبه را براي پاسخ ارائه مي داد لذا 23/4 سه شنبه بود.
روش او برايم شنيدني و جذاب بود و همانجا گفتم كه من روش شما را به يك فرمول تبديل خواهم كرد. و به لطف خدا بررسی هایم نتیجه داد و حاصل آن در ارديبشت 86 در ماهنامه اطلاعات علمي و در پاييز 86 در فصلنامه رشد آموزش رياضي به چاپ رسيد.
حاصل آن كنكاش و بررسي ها كه در مبناي سال 88 باز نگري و تنظيم شده و يك رابطه خيلي ساده مي باشد، به طوري كه به راحتي به صورت ذهني قابل استفاده است را به همه علاقه مندان تقديم مي دارم.
بنابراين اگر مايليد با يك محاسبه بسيار ساده وذهني تعيين كنيدكه يك تاريخ مورد نظر سال 1388 چند شنبه است مطالعه اين قسمت را از دست ندهيد.
اين بحث را با ذكر يك سئوال آغازمي كنيم.
پرسش(1)- پنجم شهريور88 (5/ 6/88 ) چند شنبه است؟
نكته: هر مورخه مفروض در يك سال شامل دو جزء مي باشد.
الف)- روز (رديف روز را با نماد d نمايش مي دهيم.بنابر اين در تاريخ مورد سئوال5=d)
ب)-ماه (رديف ماه را با نماد m نمايش ميدهيم.لذا در تاريخ فوق6=m )
راه حل:
اگرماه مورد نظرجزءهفت ماه اول سال باشديعني
عبارت جبری 3+۳m و
اگرماه مورد نظرجزءپنج ماه آخر سال باشديعني
عبارت جبری 3+۲m را به ا زاي m موردنظرمحاسبه مي كنيم وحاصل بدست آمده رابا d جمع مي كنيم.
سپس جواب حاصل رابرهفت تقسيم مي كنيم.باقيمانده اين تقسيم كه عددي صحيح وكمتر ازهفت مي باشدجواب خواهدبود.به طوري كه:
اگرباقيمانده صفر باشد آن روز شنبه است.
اگرباقيمانده يك باشد آن روزيكشنبه است.
اگرباقيمانده دو باشد آن روزدوشنبه است.
اگرباقيمانده سه باشد آن روزسه شنبه است.
اگرباقيمانده چهارباشد آن روزچهارشنبه است.
اگرباقيمانده پنج باشد آن روزپنج شنبه است.
اگرباقيمانده شش باشد آن روز جمعه است.
( @ )
حال پرسش(1) راتكرارمي كنيم.
پنجم شهريور86 (5/ 6/86) چند شنبه است؟
طبق توضيحات گفته شده 5=d و6=m خواهد بود واز آنجايي كه رديف ماه6=m مي باشدو7>m (شهريورجزءهفت ماه اول سال است)ابتدا 3+۳m را به ازاي 6=m محاسيه مي كنيم. 21=3+(6)3
وحاصل رابا d يعني 5 جمع مي كنيم. 26=5+21
باقيمانده تقسيم 26 بر هفت عدد پنج مي باشد.
بنابراين طبق شرح ( @ )آن روز پنجشنبه است.
پرسش(2)- هفتم اسفندماه88 (7/12/88) چند شنبه است؟
پاسخ: طبق توضيحات قبلي 7=d و 12 =m ونيز اسفندماه جزءپنج ماه آخر سال است 
لذاعبارت 3+۲m را به ازاي 12=m محاسبه مي كنيم.
27=3+(12)2
وجواب حاصل رابا 7=d جمع مي كنيم. 34=7+27
وباقيمانده تقسيم 34 برهفت شش مي باشد درنتيجه طبق شرح ( @ )آن روز جمعه است.
تعمیم
هر سال خورشيدي تقريبا 2422/365 روز است حدودا معادل 365 روز و 5 ساعت و 49 دقيقه است.
به عبارتي ديگر هر سال خورشيدي حدود 6 ساعت يا "يك چهارم روز" بيشتر از 365 روز است
به همين جهت مي گوييم در هر چهار سال يك سال 1366 روزه اتفاق مي افتد كه به آن سال كبيسه مي گوييم مانند سالي كه گذشت"1387"
اما واقعيت اين است كه هر سال خورشيدي تقريبا ده الي دوازده دقيقه اي از 365 روز و 6 ساعت كمتر است و همين نقصان موجب مي شود ، اين قاعده كه در هر چهار سال يك سال كبيسه داشته باشيم، گاهي نقض شود و در هر 28 الي 36 سال يك مرتبه سال كبيسه "1366 روزه"پس از پنج سال اتفاق بيفتد.
شايد براي شما نيز اتفاق افتاده كه مي خواهيد بدانيد:در سال ۸۷
يك روز مورد نظر چند شنبه
من براي چنين سئوالي روش ساده اي را به شما پيشنهاد مي كنم.
پاسخ:
اگر شماره ماه هفت يا كمتر از هفت باشد آن را در ۳ ضرب كنيد .و اگر شماه ماه بيشتر از هفت باشد آن را د ۲ ضرب
كنيد.
به عنوان مثال:در مورد ۵/۶/۸۷ عدد ۶ را در ۳ و در مورد
۱۰/۱۲/۸۷ عدد ۱۲ را در ۲ ضرب مي كنيم .
و جواب بدست آمده را باعدد یک و شماره روز جمع
مي كنيم.
بنا براين براي ۵/۶/۸۷ داريم: ۲۴=۵+۱+۱۸ و براي ۱۰/۱۲/۸۷
داريم: ۳۵=۱۰+۱+۲۴
سپس عدد حاصل را بر ۷ تقسيم مي كنيم.
باقيمانده معرف روز مورد نظر است.
در نتيجه چون باقيمانده ۲۴ بر ۷ عدد ۳ مي شود پس ۵/۶/۸۷
سه شنبه خواهدبود.و چون باقيمانده ۳۵
بر ۷ صفر مي شود پس ۱۰/۱۲/۸۷ شنبه است .واگر باقيمانده
6 باشد آن روز در سال ۸۶ جمعه مي باشد.
روابط كلي تري مي توان براي سالهاي قبل و بعدنيز بيان كرد.
|
|
BLOGFA.COM |
|